Kotter van de toekomst geeft vissers hoop

Het moet de trekker worden van de vakbeurs Holland Fisheries Event, die morgen en zaterdag in Urk wordt gehouden: het ontwerp van het pilotschip van de Stichting Masterplan Duurzame Visserij (MDV). De kiel voor het nieuwe schip werd in augustus al gelegd op een werf in Rotterdam. Over twee maanden komt het casco naar Urk om daar te worden afgebouwd. Volgens plan vertrekt de ”kotter van de toekomst” volgende zomer voor het eerst naar zee.

De platvissector wordt al jaren geplaagd door een combinatie van dalende visprijzen en steeds duurder wordende dieselolie. Vissers moeten alle zeilen bijzetten om het hoofd boven water te houden. Ondernemingen gaan op de fles, nieuwe kotters worden niet meer gebouwd en van innovaties is geen sprake meer.

Zo’n situatie moet niet te lang duren, weet Auke Hoefnagel, directeur van de in de visserij gespecialiseerde Urker vestiging van accountantsbureau Flynth en voorzitter van MDV. „Stilstand is achteruitgang, dat geldt in elke sector.”

MDV is een denktank van specialisten uit bedrijfsleven, onderzoek en overheden die sinds 2010 werkt aan een transitie van de schol- en tongvisserij. Een radicale verduurzaming van de vloot moet leiden tot een aanzienlijke milieuwinst en tegelijk een sterke verbetering van de verdiensten van de vissers.

Daarbij is een sleutelrol weggelegd voor een geheel nieuw type vissersschip. De eerste plaatjes ervan baarden vorig jaar nogal wat opzien. Vooral de romp trekt de aandacht: die ziet er heel anders uit dan bij een traditioneel vissersschip. „Het casco is ontworpen door een jachtbouwer”, verklaart Hoefnagel. „De boeg is zo gevormd dat het schip met zo weinig mogelijk weerstand door de golven snijdt. In modelsimulaties vaart ons pilotschip met de helft van het motorvermogen even snel als een gangbare kotter.”

Maar dat is niet het enige. Het schip is lichter doordat in de romp behalve staal ook composieten (kunststoffen) zijn verwerkt. Verder worden er allerlei energiebesparende technieken toegepast.

De modelkotter meet 30,2 bij 8,5 meter en krijgt een motor van slechts 400 kW. Ter vergelijking: huidige schepen van die lengte hebben motoren van 800 tot soms meer dan 1000 kW. Die hebben ze niet alleen nodig omdat ze meer weerstand van het water ondervinden maar ook omdat het voortslepen van het traditionele vistuig, de boomkor, veel kracht vergt.

Het pilotschip gaat vissen met een nieuwe vistechniek, de twinrigpuls. Dit is een combinatie van twinrig –een al langer bestaande methode met sleepnetten die minder trekkracht vergen dan de boomkor– en puls, ook wel elektrisch vissen genoemd. De vissen, die op de zeebodem leven, worden daarbij met stroomstootjes opgeschrikt zodat ze omhoog zwemmen en in het net gevangen worden.

De vorm van het schip en het vistuig leveren het leeuwendeel van de energiebesparing op. Maar er is meer. Het pilotschip wordt uitgerust met dieselelektrische voortstuwing. De schroefas wordt daarbij rechtstreeks, zonder rendementverliezen in tandwielkasten en koppelingen, aangedreven door een elektromotor. De stroom die hiervoor nodig is wordt opgewekt door een dieselgestookte generator. Zonnepanelen, ledverlichting en warmteterugwinning dragen eveneens een steentje bij. „Alles bij elkaar kunnen we 85 procent besparen op energie in vergelijking met een traditionele kotter”, zegt Hoefnagel.

Het strippen van de vis –het ontdoen van ingewanden– wordt geautomatiseerd en de vis wordt al aan boord gesorteerd in plaats van in de visafslag. Hoefnagel: „Daardoor wordt de koelketen niet meer onderbroken. Dat scheelt twee dagen houdbaarheid in de supermarkt. We verwachten dat dit een hogere prijs op levert.”

De bouw van het pilotschip kost 4 miljoen euro. De helft daarvan wordt gesubsidieerd uit het Europees Visserijfonds. Twee Urker vissersfamilies gaan het schip exploiteren. Zij brengen hun visrechten en quota in. De financiering was geen probleem. „De banken zijn laaiend enthousiast. Met deze omslag krijgt de visserij weer toekomst”, verklaart Hoefnagel. Verder hebben Flevoland en Urk 760.000 euro beschikbaar gesteld uit de compensatiegelden voor de afgeblazen Zuiderzeespoorlijn. Dit bedrag is bestemd voor onderzoek en deling van de opgedane kennis.

De verwachtingen van de initiatiefnemers zijn hooggespannen. „Onze berekeningen wijzen uit dat de cashflow toeneemt van 100.000 naar 500.000 euro per jaar. Dan heb je wat te vertellen in de visserij. De terugverdientijd van een nieuwe kotter gaat van veertig naar tien jaar”, zegt Hoefnagel. En de risico’s? „Natuurlijk zijn die er. Wat doet de markt voor vis, wat doet de olieprijs. Maar in onze berekeningen hebben we vrij ruime marges gehanteerd. Nee, ik ben er niet bang voor.”

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen